نیاسین (نیکوتینیک اسید) برای پیشگیری و درمان کمبود ویتامین B3 و همچنین در درمان چربی خون بالا مصرف می‌شود. به استثنای سندرم سوء جذب، در سایر موارد ویتامین‌های گروه B، از جمله نیاسین، به خوبی از مجرای گوارشی جذب می‌شوند. در این مطلب از مجله داروخانه آنلاین داروماروسعی در بیان این سوال داریم که نیاسین چیست و چه فوایدی برای بدن دارد؟

 نیاسین چیست و انواع آن کدامند ؟

نیاسین یکی از هشت ویتامین B است که ویتامین B3 نامیده می‌شود. دو فرم اصلی شیمیایی وجود دارد که هر کدام اثرات متفاوتی بر بدن شما دارند. هر دو فرم در غذاها و همچنین مکمل‌ها یافت می‌شود. اسید نیکوتینیک و نیاسینامید این دو فرم هستند که به طور جداگانه فواید هر یک را مورد بررسی قرار می‌دهیم:

اسید نیکوتینیک

 به عنوان یک مکمل، اسید نیکوتینیک یک شکل از نیاسین است که برای کاهش میزان کلسترول و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی کاربرد دارد اما استفاده از آن تنها با تجویز پزشک توصیه می‌شود. اسید نیکوتینیک نه تنها قادر است کلسترول بد خون یا همان LDL را تا ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش دهد بلکه مقدار تری گلیسیرید را نیز تا مقدار ۲۰ تا ۵۰ درصد پایین می‌آورد. به کمک اسید نیکوتینیک مقدار کلسترول خوب خون را نیز می‌توان افزایش داد. دقت کنید که استفاده از اسید نیکوتینیک در دوزهای بالا ممکن است سبب برافروختگی پوست، ایجاد بثورات جلدی، تحریک معده یا آسیب کبدی شود بنابراین خودسرانه نباید از آن استفاده نمایید.

مصرف نیکوتینیک اسید ابتدا باید در دوزهای پایین شروع شود و بعد کم کم افزایش یابد. گرگرفتگی یکی از عوارض شایع استفاده از نیاسین است که با استفاده از آسپرین می‌توان این مشکل را برطرف کرد. افرادی که دیابت دارند در استفاده از نیاسین باید هشیارانه و حتما با مشورت پزشک اقدام کنند.

نیاسینامید یا نیکوتین آمید

 بر خلاف اسید نیکوتینیک، نیاسین آمید کلسترول را پایین نمی‌آورد. با این حال، ممکن است به درمان پسوریازیس و کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست غیر ملانوم کمک کند. به منظور حفظ سلامت پوست استفاده از نیاسینامید بسیار موثر و مفید است. با مصرف نیاسینامید به صورت موضعی به درمان بسیاری از مشکلات پوستی از جمله آکنه و اگزما کمک کرد. فواید استفاده از نیاسینامید را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• التهاب پوستی را کاهش می‌دهد و به این طریق قرمزی ناشی از آکنه و اگزما را کم می‌کند.
• استفاده از آن به مرور زمان سبب بسته شدن منافذ باز پوست می‌شود.
• میزان چربی ترشح شده از پوست را کنترل و تنظیم می‌نماید.
• همزمان سلول‌های پوستی سالم را بازسازی کرده و در عین حال از آنها در برابر آسیب‌های ناشی از اشعه ماوراء بنفش خورشید محافظت می‌کند.
• در روشن کردن لک‌های تیره پوست تا حدودی موثر است.
• چین و چروک‌های پوستی را کاهش می‌دهد.
• از سلول‌های پوستی در برابر آسیب‌های محیطی مثل آلودگی هوا محافظت می‌کند.
• به ساخت کراتین در پوست کمک می‌کند و موجب سفت و محکم شدن پوست می‌شود.

نیاسین در آب محلول است، بنابراین بدن شما آن را ذخیره نمی‌کند. این بدان معنی است که بدن شما می‌تواند مقادیر بالاتری از ویتامین را در صورت نیاز مورد ارزیابی قرار دهید. بدن شما نیاسین را از طریق غذا دریافت می‌کند، اما مقدار کمی نیز از  اسید آمینه تیریپتوفان به دست می‌آورد.

خرید ویتامین های گروه B

نحوه عملکرد نیاسین چیست ؟

همانند تمام ویتامین‌های B، نیاسین به کمک آنزیم‌ها، مواد غذایی را به انرژی تبدیل می‌کند. به طور خاص، نیاسین جزء اصلی NAD و NADP است که دو کوآنزیم دخیل در متابولیسم سلولی هستند. علاوه بر این، نیاسین نه تنها خاصیت آنتی اکسیدانی دارد بلکه در در سیگنالینگ سلول و ساخت و ترمیم DNA نیز نقش دارد.

عوارض کمبود نیاسین چیست ؟

موارد زیر برخی از نشانه‌های کمبود نیاسین هستند:

• از دست دادن حافظه و سردرگمی ذهنی
• خستگی
• افسردگی
• سردرد
• اسهال
• مشکلات پوستی

گفتنی است، در اکثر کشورهای غربی کمبود نیاسین بسیار نادر است. کمبود نیاسین شدید اغلب در کشورهای در حال توسعه وجود دارد، جایی که رژیم غذایی متنوع نیست.

فواید نیاسین

فواید هر دو فرم از نیاسین یعنی اسید نیکوتینیک و نیاسینامید را به طور جداگانه در قسمت بالا برای شما عزیزان شرح دادیم و در این قسمت به فواید نیاسین به طور کلی می‌پردازیم که شامل هر دو فرم این ویتامین می‌شود:

 کاهش کلسترول بد خون

نیاسین از دهه ۱۹۵۰ برای درمان کلسترول بالا استفاده شده است. در واقع این ویتامین می‌تواند سطح کلسترول “بد” LDL را به میزان ۲۰ درصد کاهش دهد. با این حال، نیاسین به دلیل عوارض جانبی احتمالی آن درمان اولیه برای کلسترول بالا نیست. در عوض، در درجه اول به عنوان یک درمان کلسترول پایین برای افرادی که نمی‌توانند استاتین را تحمل کنند، استفاده می‌شود.

افزایش HDL یا کلسترول خوب

علاوه بر کاهش LDL کلسترول “بد”، نیاسین همچنین HDL کلسترول خوب را افزایش می‌دهد. مطالعات نشان می‌دهد که نیاسین سطح HDL را ۱۵-۳۵٪ افزایش می‌دهد.

کاهش تری گلیسیرید

نیاسین همچنین می‌تواند ۲۰ تا ۵۰ درصد تری گلیسیرید را کاهش دهد. این کار را با متوقف کردن عمل آنزیمی که در ترکیب سنتز تری گلیسیرید دخیل است، انجام می‌دهد. از یاد نبرید که برای رسیدن به این اثرات بر روی کلسترول و تری گلیسیرید، دوزهای درمانی مورد نیاز است که باید توسط پزشک تعیین شود.

جلوگیری از بیماری های قلبی

اثر نیاسین بر کلسترول ممکن است به جلوگیری از بیماری‌ها و حملات قلبی کمک کند اما تحقیقات جدید مکانیسم دیگری را نیز نشان داده‌اند که  باز هم تاثیر بسزای نیاسین روی قلب را نشان می‌دهد. بر اساس این پژوهش‌ها نیاسین می‌تواند به کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب کمک کند که هر دو در تصلب شرائین دخالت دارند. البته در این زمینه هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است.

درمان دیابت نوع یک

دیابت نوع ۱ بیماری خود ایمنی است که در آن بدن شما حملات و سلول‌های ایجاد کننده انسولین را در پانکراس از بین می‌برد. تحقیقات نشان می‌دهد که نیاسین می‌تواند به محافظت از این سلول‌ها کمک کند و احتمالا خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ را در کودکان کاهش دهد.

با این حال، برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲، نقش نیاسین پیچیده‌تر است. از یک طرف می‌تواند به کاهش سطح کلسترول بالا که اغلب در افراد مبتلا به دیابت نوع دو دیده می‌شود، کمک کند. از سوی دیگر، نقش بالقوه برای افزایش قند خون دارد. در نتیجه افراد مبتلا به دیابت که نیاسین را برای درمان کلسترول بالا استفاده می‌کنند، باید با دقت قند خون خود را مرتبا کنترل کنند.

افزایش عملکرد مغز

مغز انسان برای داشتن عملکرد صحیح و دریافت انرژی به نیاسین نیاز دارد. برخی از انواع اسکیزوفرنی را می‌توان با نیاسین درمان کرد زیرا نیاسین به برطرف شدن آسیب‌های سلول کمک می‌کند. تحقیقات مقدماتی نشان می‌دهد که نیاسین می‌تواند به سلامت مغز در موارد بیماری آلزایمر نیز کمک کند.

از دیگر فواید نیاسین می‌توان به حفاظت از سلول‌های پوستی، کاهش علائم آرتوروز و درمان پلاگر نیز اشاره کرد.

مقدار مصرف نیاسین

دوز پیشنهادی برای مصرف نیاسین به شرح زیر است:

• نوزادان از بدو تولد تا ۶ ماهگی: ۲ میلی گرم در روز
• نوزادان ۷ تا ۱۲ ماه: ۴ میلی گرم در روز
• کودکان ۱ تا ۳ سال: ۶ میلی گرم در روز
• کودکان ۴ تا ۸ سال: ۸ میلی گرم در روز
• کودکان ۹ تا ۱۳ سال: ۱۲ میلی گرم
• مردان بالای ۱۴ سال: ۱۶ میلی گرم در روز
• زنان بالای ۱۴ سال: ۱۴ میلی گرم در روز
• دوران بارداری: ۱۸ میلی گرم در روز
• دوران شیردهی: ۱۷ میلی گرم در روز

در درمان کمبود این ویتامین، مقدار مصرف بر اساس شدت کمبود تعیین می‌شود.

به‌عنوان پایین‌آورنده چربی خون در بزرگسالان، ابتدا ۱ گرم تا ۳ بار در روز مصرف می‌شود که بر حسب نیاز هر ۴-۲ هفته ۵۰۰ میلی‌گرم در روز به مقدار مصرف اضافه می‌شود. به عنوان نگهدارنده، ۱ تا ۲ گرم سه بار در روز مصرف می‌شود.

عوارض جانبی نیاسین چیست ؟

کبودی یا خونریزی غیر عادی، درد مفاصل، اسهال، درد شکمی، تهوع و استفراغ، زخم‌های دهانی یا زبانی، خارش یا ترشح واژن و ظاهر شدن پلاک‌های سفید در دهان یا روی زبان از عوارض این دارو هستند.

هشدارها

این دارو در موارد خونریزی شریانی، دیابت، بیماری کبدی، نقرس و زخم گوارشی باید با احتیاط مصرف شود.

نکات قابل توصیه

• از آنجایی که کمبود ویتامین‌های گروه B به تنهایی شایع نیست، به طور معمول ترکیبی از این ویتامین‌ها تجویز می‌شود.
• به عنوان پایین‌آورنده چربی خون به منظور بررسی پیشرفت درمان، مراجعه منظم به پزشک ضروری است.
• در درمان زیادی چربی خون، این دارو نباید بیشتر یا کمتر از مقدار تجویز شده مصرف شود.

سخن پایانی

در انتها در پاسخ به این سوال که نیاسین چیست ، می‌توان گفت که نیاسین همان ویتامین B3 بوده که در دو فرم یافت می‌شود. تمام فواید استفاده از نیاسین در این مقاله برای شما همراهان داروماروشرح داده شد. اگر به منظور درمان و بهبود بیماری‌ها قصد استفاده از نیاسین را دارید، حتما با مشورت پزشک دوز مصرفی خود را تعیین نمایید تا دچار عوارض جانبی نشوید.