پرسش بسیار دقیقی مطرح کردید. در ادامه، به صورت کامل و علمی به بررسی اثربخشی، کاربردهای خاص و عوارض جانبی کرم موضعی فیبرینولیزین / دزوکسی‌ریبونوکلئاز (الیز – Elase) می‌پردازیم:

⸻

🔬 ترکیب دارویی:

کرم الیز حاوی دو آنزیم فعال است:
1. فیبرینولیزین (Fibrinolysin): آنزیمی که فیبرین مرده (بخشی از بافت نکروزه) را در زخم تجزیه می‌کند.
2. دزوکسی‌ریبونوکلئاز (Deoxyribonuclease / DNase): برای شکستن DNA موجود در سلول‌های مرده و ترشحات چرکی (پیوژنیک)، و تسریع تمیز شدن زخم از بافت‌های مرده.

⸻

✅ میزان اثربخشی در بهبود زخم‌ها:

الیز به‌طور کلی در زخم‌هایی که حاوی بافت مرده، ترشحات چسبنده و نکروز هستند بسیار مؤثر است، زیرا:
• سرعت تمیز شدن زخم (دبریدمان) را افزایش می‌دهد
• فاز التهابی زخم را کوتاه می‌کند
• کمک به شروع فاز ترمیم زخم می‌کند
• به کاهش نیاز به دبریدمان جراحی کمک می‌کند

📌 بنابراین در زخم‌های حاد عفونی یا نکروتیک مؤثر است، اما در زخم‌های تمیز یا سطحی نیازی به استفاده از این داروی تخصصی نیست.

⸻

⚠️ کاربرد در انواع زخم‌ها:

نوع زخم / جراحت مناسب است؟ توضیح
زخم‌های پوستی سطحی یا ناشی از خشکی هوا ❌ بیش از حد قوی و غیرضروری
زخم بستر یا دیابتی با بافت نکروزه ✅ کاربرد اصلی
زخم جراحی با ترشح و التهاب ✅ در صورت آلودگی بافت و عدم ترمیم
جراحی مغز / جراحی قلب باز ⚠️ بسته به تشخیص پزشک متخصص فقط در صورت وجود نکروز موضعی و با نظر جراح

⸻

⚠️ عوارض جانبی احتمالی:

گرچه این دارو به‌صورت موضعی مصرف می‌شود و جذب سیستمیک پایینی دارد، اما:
1. تحریک موضعی پوست: قرمزی، سوزش، یا خارش در محل مصرف
2. واکنش حساسیتی: نادر ولی ممکن، به‌ویژه در افراد با سابقه آلرژی به پروتئین‌ها یا آنزیم‌ها
3. در صورت تماس با زخم‌های باز بزرگ: احتمال درد و احساس سوزش بیشتر می‌شود

⸻

🔻 جمع‌بندی:

ویژگی ارزیابی
مناسب زخم‌های نکروتیک و عفونی ✅ بسیار مؤثر
مناسب زخم‌های سطحی یا غیرعفونی ❌ توصیه نمی‌شود
مناسب بعد از جراحی مغزی یا قلبی ⚠️ فقط در صورت توصیه پزشک و وجود نکروز یا تأخیر در ترمیم
عوارض شایع تحریک و حساسیت موضعی، نادر ولی قابل توجه