قرص اسورال 500 میلی گرم OSVERAL® 500MG TAB (janbaz)

دسته دارویی:
شلات دهنده آهن.

فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
دفراسیروکس از طریق اتصال انتخابی و تشکیل کمپلکس با مولکول های آهن سبب دفع آن ها از طریق مدفوع می شود.

موارد مصرف دارو:
درمان تجمع آهن مزمن ناشی از انتقال خون مکرر در بیماران ۲ سال و بالاتر ؛ درمان تجمع آهن مزمن در سندرم های تالاسمی غیر وابسته به انتقال خون در بیماران ۱۰ سال و بالاتر و با غلظت آهن کبدی (LIC) حداقل ۵ میلی گرم آهن در هر گرم وزن خشک کبد و فریتین سرم بیش از ۳۰۰ میکروگرم بر لیتر.

راهنمایی های عمومی برای بیمار:
این دارو برای بیماری شما تجویز شده است، لذا از مصرف آن در موارد مشابه و یا توصیه آن به دیگران جدا خودداری نمایید.
– تجویز این دارو نیازمند کنترل دقیق آزمایش های بالینی و عملکرد کلیوی و کبدی بیمار زیر نظر پزشک متخصص می باشد.
– لطفا پیش از مصرف این دارو، برگه راهنما را به دقت مطالعه نمایید. همچنین این برگه راهنما را نزد خود نگه دارید چون ممکن است به خواندن مجدد آن نیاز پیدا کنید. برخی مطالب ذکر شده در این برگه راهنما خطاب به پزشک یا داروساز می باشد.
– در صورت داشتن سابقه حساسیت به این دارو، ابتلا به سایر بیماری ها با مصرف سایر داروها و بارداری یا شیردهی قبل از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت نمایید.

موارد منع مصرف:
سابقه واکنش های حساسیتی به دفر اسیروکس، در افراد مبتلا به نارسایی های کلیوی شدید (سرعت فیلتراسیون گلومرولار تخمینی (eGFR) کمتر از ۴۰ میلی لیتر در دقیقه در ۷۳/۱ متر مکعب)، وضعیت عملکردی ضعیف، بیماران در معرض ریسک بالای سندروم میلودیسپلاستیک (ناهنجاری در تقسیم سلول بنیادی خون)، بدخیمی (سرطان) های پیش رفته، تعداد پلاکت کمتر از ۵۰۰۰۰ عدد بر میلی متر مکعب و مصرف همزمان با آلومینیوم هیدروکساید و تئوفیلین .

مصرف دارو در بارداری و شیردهی :
اطلاعات علمی کافی در خصوص مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی در دسترس نمی باشد. پزشک متخصص با در نظر گرفتن اهمیت دارو برای مادر، در خصوص تجویز یا عدم تجویز آن در دروان بارداری و شیردهی تصمیم گیری می نماید.

هشدارها و احتیاطات مصرف:
– دفراسیروکس ممکن است سبب نارسایی حاد و آسیب کلیوی منجر به دیالیز (در برخی موارد منجر به فوت) به ویژه در بیماران مبتلا به سایر بیماری ها و بیماران در مراحل پیش رفته اختلالات خونی گردد. پیش از شروع تجویز یا افزایش دوز، سطح پایه عملکرد کلیوی مانند اندازه گیری کراتینین و فریتین سرم به شکل ماهانه، می بایست در تمام بیماران مورد ارزیابی قرار گیرد. در بیماران در معرض ریسک نارسایی کلیوی شامل بیماران تحت درمان با داروهای نفروتوکسیک و کودکان در معرض از دست دادن حجم مایعات بدن یا بیش از حد شلات شدن آهن، تناوب پایش عملکرد کلیوی می بایست افزایش یافته و دوز دارو تنظیم شود. در صورت افزایش سطح کراتینین، پایش عملکرد کلیوی می بایست با تناوب بیشتری انجام شود. کاهش دوز اولیه در بیماران با eGFR
۴۰ تا ۶۰ میلی لیتر در دقیقه در ۷۳/۱مترمکعب ضروری بوده و در کودکان با این سرعت فیلتراسیون با احتیاط مصرف شود. بیماران تحت درمان با این دارو بدون بیماری کلیوی زمینه ای، ممکن است دچار افزایش خفیف تدریجی وابسته به دوز در سطح کراتینین سرم و دفع پروتئین در ادرار شوند. در کودکان( به ویژه کودکان کمتر از ۷ سال) کاهش خفیف در eGFR ممکن است سبب افزایش فراهمی دارو در خون شده و عدم کاهش دوز یا قطع درمان، ممکن است سبب بدتر شدن عملکرد کلیوی و افزایش مجدد فراهمی دارو شود. سمیت توبولار کلیوی شامل سندروم اکتسابی فانکونی (Fanconi) به ویژه در کودکان مبتلا به تالاسمی بتا و سطح فریتین سرم کمتر از ۱۵۰۰ میکروگرم در لیتر گزارش شده است. همه بیماران می بایست در طول ماه اول درمان یا پس از تغییر دوز به طور هفتگی و پس از آن به طور ماهانه از جهت تغییر در eGFR و سمیت توبولار کلیوی تحت نظر باشند. در کودکان مبتلا به بیماری های همراه با اسهال، استفراغ و در نتیجه افت حجم بدن درمان می بایست قطع و عملکرد کلیوی با تناوب بیشتری کنترل و پس از اصلاح مایعات بدن درمان براساس عملکرد کلیوی مجددا آغاز شود.
– دفراسیروکس ممکن است سبب آسیب و نارسایی کبدی (در برخی موارد منجر به فوت) در افراد بالغ و کودکان شود. پیش از شروع درمان ترنس آمینازهای سرم و بیلی روبین می بایست در همه بیماران در طول ماه اول تجویز هر دو هفته و در ادامه حداقل به شکل ماهانه اندازه گیری شود. تجویز این دارو در بیماران با نارسایی شدید کبدی (C Child – Pugh Class) ممنوع بوده و در بیماران با نارسایی متوسط کبدی
(Child – Pugh Class B) دوز می بایست کاهش یابد. بیماران مبتلا به نارسایی خفیف یا متوسط کبدی (کلاس B و A)، بیماران بالای ۵۵ سال و بیماران مبتلا به بیماری های زمینه ای مانند سیروز کبدی و نارسایی اندام های مختلف، در معرض ریسک بالای نارسایی و سمیت کبدی قرار دارند. نارسایی کبدی همراه با آسیب کلیوی حاد در کودکان در معرض ریسک شلات شدن بیش از حد آهن در وضعیت افت حجم مایعات بدن گزارش شده است. در کودکان دریافت کننده دوزهای ۲۰ تا ۴۰ میلی گرم بر کیلوگرم در روز، شاخص های کلیوی و کبدی در زمان نزدیک شدن سطح آهن خون به میزان طبیعی، می بایست با تناوب بیشتری کنترل شود. شاخص های کبدی شامل سطح آنزیم های کبدی (ALT و AST) و بیلی روبین پیش از شروع درمان، هر دو هفته در طول ماه اول و سپس ماهانه کنترل شود و در صورت افزایش سطح این مقادیر بلافاصله کاهش دوز یا توقف درمان در دستور کار قرار گیرد.
– دفر اسیروکس ممکن است سبب خونریزی گوارشی (در برخی موارد منجر به فوت) به ویژه در بیماران سالمند مبتلا به بدخیمی خونی پیش رفته و یا سطح پایین پلاکت خون شود. در موارد مشکوک به زخم یا خونریزی گوارشی مصرف دارو را با اطلاع پزشک قطع نمایید. التهاب، خونریزی و زخم مجاری گوارشی فوقانی خفیف تر نیز در زمان مصرف دارو گزارش شده است. در مصرف همزمان با سایر داروهای دارای عوارض نامناسب بر مجاری گوارشی مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، کورتون ها، داروهای ضد انعقاد و بیس فسقنات های خوراکی با احتیاط مصرف شود.
– ایمنی و کارایی این دارو در مصرف همزمان با سایر درمان های شلات دهنده آهن مورد ارزیابی قرار نگرفته است.
– به جهت بروز کاهش شنوایی و در موارد نادر، از دست دادن شنوایی در فرکانس های بالا در برخی بیماران، کنترل های شنوایی را پیش از شروع تجویز و سالانه در طول درمان انجام دهید. در صورت بروز و وخیم شدن مشکلات شنوایی، کاهش دوز یا قطع درمان می بایست تحت نظر پزشک مد نظر قرار گیرد. اغلب، عوارض جانبی شنوایی در کودکان دریافت کننده دوزهای بیش از ۲۵ میلی گرم بر کیلوگرم در روز و سطح فریتین سرم کمتر از ۱۰۰۰ میکروگرم در لیتر بروز می کند.
– به جهت بروز سرکوب مغز استخوان شامل کاهش تعداد سلول های خونی در برخی بیماران، به ویژه بیماران مبتلا به اختلالات خونی زمینه ای، کنترل سلول های خونی به طور منظم انجام شود. در صورت بروز این عارضه می بایست درمان تحت نظر پزشک قطع و پس از شناسایی علت کاهش سلول های خونی مجددا شروع شود.
– به دنبال مصرف دفر اسیروکس احتمال بروز راش های پوستی وابسته به دوز وجود دارد. راش های متوسط تا خفیف ممکن است بدون توقف درمان، برطرف شوند اما در صورت بروز راش های شدید، درمان می بایست تحت نظر پزشک متوقف و کاهش دوز و تجویز استروئید های خوراکی مد نظر قرار گیرد. در صورت بروز واکنش های پوستی حاد و تهدید کننده حیات مانند سندروم استیونس- جانسون، نکرولیز اپیدرمال سمی و اریتم مولتی فرم مصرف دارو می بایست بلافاصله قطع شده و دیگر تجویز نشود. همچنین واکنش های ازدیاد حساسیتی مانند آنافیلاکسی و آنژیوادم اغلب در ماه اول درمان با این دارو گزارش شده است.
– اختلالات بینایی مانند کدر شدن لنز، آب مروارید، افزایش فشار داخل چشم و اختلالات شبکیه در موارد نادر با مصرف این دارو گزارش شده است. کنترل های بینایی می بایست پیش از شروع تجویز و سالانه در طول درمان انجام شود. در صورت بروز اختلالات بینایی بلافاصله کاهش دوز یا توقف درمان تحت نظر پزشک در دستور کار قرار گیرد.
– در سالمندان به جهت بالاتر بودن ریسک سمیت (کلیوی – کبدی) با احتیاط مصرف شود.
– مصرف این دارو در کودکان با بروز عوارض جانبی جدی و تهدید کننده حیات اغلب در زمان کاهش حجم مایعات بدن و ادامه تجویز دارو به میزان ۲۰ تا ۴۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن در روز، در زمانی که سطح آهن خون نزدیک یا در محدوده نرمال باشد، همراه بوده است.
– مصرف دفر اسیروکس به سبب تمایل نسبی این دارو به باند شدن با ترکیبات روی و مس ممکن است سبب تغییر نسبی غلظت این مواد معدنی در خون شود.
– شلات شدن بیش از حد آهن ممکن است سبب سمیت کلیوی در بیماران دریافت کننده دوزهای بالای ۲۵ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن در روز و سطح فریتین کمتر از ۱۰۰۰ میکروگرم در لیتر شود. اگر در دو معاینه متناوب سطح فریتین کمتر از ۱۰۰۰ میکروگرم در لیتر باشد، کاهش دوز و اگر کمتر از ۵۰۰ میکروگرم در لیتر شود، توقف درمان و پایش های ماهانه تحت نظر پزشک می بایست مد نظر قرار گیرد. در بیماران مبتلا به تالاسمی غیر وابسته به انتقال خون، LIC از طریق نمونه برداری کبد یا روش مناسب دیگر می بایست هر ۶ ماه در طول درمان کنترل شده و در صورتی که کمتر از ۳ میلی گرم در هر گرم وزن خشک شود، توقف درمان تحت نظر پزشک می بایست مد نظر قرار گیرد.

مقدار و نحوه صحیح مصرف دارو:
حداقل دوز موثر برای رسیدن به روند کاهش فریتین سرم و حفظ غلظت آهن در محدوده مورد نظر می بایست تنها توسط پزشک متخصص تجویز شود. بزرگسالان: تجمع آهن مزمن ناشی از انتقال خون درمان تنها در صورت مشاهده علائم تجمع آهن مزمن (به بیان دیگر انتقال برابر یا بیش از ۱۰۰ میلی لیتر بر کیلوگرم از سلول های خونی (برابر یا بیش از ۲۰ واحد برای بیمار ۴۰ کیلوگرمی) و فریتین سرم بالاتر از ۱۰۰۰ میکروگرم بر لیتر مداوم) شروع شود. در بیمارانی که نیاز به انتقال خون به طور مرتب ندارند، نیاز به درمان مداوم مورد ارزیابی قرار گیرد. دوز اولیه: ۲۰ میلی گرم بر کیلوگرم ۱ بار در روز، دوز نگهدارنده: بر اساس روند نتایج آزمایش فریتین سرم هر ۳ تا ۶ ماه، تنظیم شود. دوز دارو بر اساس پاسخ بیمار و اهداف درمان می تواند ۵ تا ۱۰ میلی گرم بر کیلوگرم در روز افزایش یابد. در بیمارانی که سطح آهن خون، با دوز ۳۰ میلی گرم بر کیلوگرم در روز کنترل نشده است (سطح فریتین سرم به طور مداوم بالای ۲۵۰۰ میکروگرم بر لیتر بوده و روند کاهشی نداشته باشد)، دوز تا ۴۰ میلی گرم بر کیلوگرم در روز می تواند افزایش یابد و بیش از این توصیه نمی شود. اگر سطح فریتین سرم در دو معاینه متناوب به کمتر از ۱۰۰۰ میکروگرم در لیتر کاهش یابد، به ویژه اگر دوز مصرفی روزانه بیش از ۲۵ میلی گرم بر کیلوگرم در روز است، کاهش دوز می بایست مد نظر قرار گیرد. اگر سطح فریتین سرم به کمتر از ۵۰۰ میکروگرم در لیتر کاهش یابد، درمان متوقف و بیمار ماهانه کنترل شود. تجمع آهن مزمن در سندرم های تالاسمی غیر وابسته به انتقال خون: درمان خوراکی می بایست تنها با مشاهده علائم تجمع آهن مزمن (LIC برابر یا بیش از ۵ میلی گرم آهن در هر گرم وزن خشک و فریتین سرم بیش از ۳۰۰ میکروگرم بر لیتر) شروع شود. دوز اولیه: ۱۰ میلی گرم بر کیلوگرم ۱ بار در روز، پس از ۴ هفته چنانچه غلظت آهن کبدی پایه به بیش از ۱۵ میلی گرم آهن در هر گرم وزن خشک برسد، دوز به ۲۰ میلی گرم بر کیلوگرم ۱ بار در روز افزایش یابد. دوز نگهدارنده: بر اساس نتایج ماهانه فریتین سرم و شش ماهه LIC اگر فریتین سرم کمتر از ۳۰۰ میکروگرم بر لیتر باشد، درمان متوقف و غلظت آهن کبدی تعیین شود. اگر LIC کمتر از ۳ میلی گرم آهن در هر گرم وزن خشک باشد، درمان متوقف و پس از رسیدن LIC به بیش از ۵ درمان ادامه یابد. اگر LIC
۳ تا ۷ بود، درمان با دوز برابر یا کمتر از ۱۰ میلی گرم بر کیلوگرم در روز ادامه یابد. اگر LIC بیش از ۷ باشد، دوز دارو تا حداکثر ۲۰ میلی گرم بر کیلوگرم در روز افزایش یابد. کودکان: مشابه تجویز بزرگسالان تجویز در اختلال عملکرد کلیوی: نارسایی کلیوی در شروع درمان: eGFR بیش از ۶۰ میلی لیتر در دقیقه در ۷۳/۱متر مربع: تنظیم دوز ضروری نیست. eGFR بین ۴۰ تا ۶۰: کاهش دوز تا ۵۰ درصد. GFR کمتر از ۴۰: ممنوعیت مصرف دارد. سمیت کلیوی در طی درمان: تجمع آهن ناشی از انتقال خون: چنانچه کراتینین سرم به میزان ۳۳ درصد یا بیش تر، بالاتر از سطح پایه باشد، پس از یک هفته مجددا آزمایش تکرار شود. اگر همچنان ۳۳ درصد بیش از سطح پایه باشد. دوز روزانه تا ۱۰ میلی گرم بر کیلوگرم کاهش یابد. تجمع آهن مزمن در سندرم های تالاسمی غیر وابسته به انتقال خون: چنانچه کراتینین سرم به میزان ۳۳ درصد یا بیش تر، بالاتر از سطح پایه باشد، پس از یک هفته مجددا آزمایش تکرار شود. اگر همچنان ۳۳ درصد بیش از سطح پایه بود، در صورتی که دوز مصرفی ۵ میلی گرم بر کیلوگرم است، درمان متوقف ولی اگر دوز ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم بر کیلوگرم می باشد. تا ۵۰ درصد دوز کاهش یابد. تجویز در اختلال عملکرد کبدی: اختلال کبدی در ابتدای درمان نارسایی خفیف
( Pugh Class A -Child ) تنظیم دوز ضروری نیست اما بیمار به جهت ارزیابی کارایی درمان و عوارض جانبی و در صورت نیاز کاهش دوز مورد بررسی قرار گیرد. نارسایی متوسط: ( Pugh Class B -Child )
تا ۵۰ درصد دوز کاهش یابد و بیمار به جهت ارزیابی کارایی درمان و عوارض جانبی و در صورت نیاز کاهش دوز مورد بررسی قرار گیرد. نارسایی شدید ( Pugh Class C -Child ) : تجویز نشود. سمیت کبدی در طی درمان: افزایش حاد یا مداوم ترانس آمیناز/ بیلی روبین: دوز مصرفی کاهش یابد یا به طور موقت درمان قطع شود.
– از مصرف همزمان با داروهای ضد اسید معده حاوی آلومینیوم خودداری نمایید
. – قرص را هر روز در یک ساعت مشخص در یک لیوان آب، آب پرتقال یا سیب به طور کامل حل نموده و پس از انحلال به طور کامل میل نمایید. سپس باقیمانده محتویات داخل لیوان را مجددا با مایعات فوق رقیق نموده و میل نمایید.
– از جویدن یا بلعیدن قرص خودداری نمایید.
– قرص را در شیر، نوشابه و مایعات حاوی ترکیبات کربنات حل نکنید.
– قرص را با معده خالی و حداقل ۳۰ دقیقه قبل از غذا مصرف نمایید.

عوارض جانبی دارو:
هر دارو به موازات اثرات درمانی ممکن است باعث بروز برخی عوارض ناخواسته نیز شود. اگرچه همه این عوارض در یک فرد دیده نمی شود. در صورت بروز عوارض زیر و یا عوارضی غیر از آنچه در برگه راهنما قید گردیده است، با پزشک، داروساز و یا مراکز درمانی تماس بگیرید. عوارض با شیوع بیش از ۱۰% : راش (حساسیت)
پوستی، درد شکم، اسهال، تهوع، استفراغ، پروتئینوری (دفع پروتئین در ادرار). افزایش کراتینین سرم. عوارض با شیوع ۱ تا ۱۰% : ادم (ورم)، بی قراری، خستگی، سرگیجه، اختلالات خواب، تغییر رنگ پوست یا ناخن ها، التهاب پانکراس حاد، سنگ صفرا، زخم دوازدهه، زخم معده، التهاب معده، خونریزی گوارشی، افزیش سرم آلانین آمینوترانسفراز کبدی، آب مروارید از دست دادن شنوایی، بیماری توبولار کلیوی، درد حنجره و حلق، تب. عوارض با شیوع کمتر از %۱ : تست های عملکرد کبدی غیر طبیعی، نارسایی کلیوی حاد، آگرانولوسیتوز (کاهش تعداد سلول های خونی)، طاسی، آنافیلاکسی (واکنش حساسیتی حاد)، کم خونی، آنژیوادم، تب دارویی، دفع گلوکز در ادرار، افزایش فشار داخل چشم، عفونت، بی خوابی، اختلالات بینایی، اریتم مولتی فرم (قرمز شدن پوست و مخاط دهان)، التهاب مری، بیش فعالی و ……

مسمومیت:
در صورت بروز اختلالات شنوایی، سرکوب مغز استخوان، سمیت پوستی، کهیر (راش) شدید، واکنش های پوستی شدید مانند سندروم استیونس – جانسون و اریتم مولتیفرم، سمیت گوارشی، ناشنوایی یا اختلالات بینایی و یا مصرف بیش از مقادیر توصیه شده بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

تداخلات دارویی:
– مصرف همزمان با داروهایی از قبیل آگوملاتین، کلوزاپین و دس لوراتادین ممکن است سبب افزایش غلظت این داروها در خون شده و می بایست با احتیاط مصرف شود.
– از مصرف همزمان با داروهای حاوی آلومینیوم هیدروکساید به سبب از بین بردن اثرات درمانی دفراسیروکس و از مصرف همزمان با تئوفیلین به سبب افزایش غلظت تئوفیلین در خون خودداری نمایید.
– مصرف همزمان با داروهای ضد انعقاد، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و …، کورتیکواستروئید ها و بیس فسفنات ها مانند آلندرونیت ممکن است سبب افزایش ریسک اثرات سمی یا عوارض جانبی دفراسیروکس به ویژه ریسک خونریزی گوارشی شده و می بایست با احتیاط مصرف شود.
– تا حد امکان از مصرف همزمان با مهار کننده های اسیدهای صفراوی (کلستیرامین و کلستیپول) و القاکننده های آنزیم های گلو کورونیل ترنسفراز مانند ریفامپین، فنی توئین، فنوباربیتال و ریتوناویر خودداری نمایید؛ در صورت ضرورت مصرف همزمان دوز اولیه دفر اسیروکس می بایست ۵۰ درصد افزایش یابد.
– دفر اسیروکس ممکن است سبب افزایش غلظت داروی بوسولفان در خون شود. دفر اسیروکس را ۲ تا ۳ روز قبل از شروع درمان با بوسولفان قطع نمایید. در صورت ضرورت مصرف همزمان کاهش دوز بوسولفان را مد نظر قرار دهید.
– دفر اسیروکس ممکن است سبب افزایش غلظت داروی پیرفتیدون در خون و بروز سمیت شود، تا حد امکان از مصرف همزمان بپرهیزید.
– دفر اسیروکس ممکن است سبب افزایش غلظت داروی تیزانیدین در خون شود. در صورت ضرورت مصرف همزمان تیزانیدین را با غلظت ۲ میلی گرم شروع نموده و با غلظت های ۲ تا ۴ میلی گرم بر اساس پاسخ بیمار افزایش دهید.

شرایط نگهداری:
– دارو را در دمای کمتر از ۳۰ درجه سانتیگراد و دور از نور و رطوبت نگهداری نمایید.
– دارو را دور از دید و دسترس کودکان نگهداری نمایید.