اطلاعات تخصصی
موارد مصرف ارمک – افدرا
مهمترین اثرات درمانی این گیاه که به ترکیب افدرین آن نسبت داده می شود شامل اثر بر روی کاهش و افزایش وزن، مؤثر در لرزش، تشنج، سرگیجه و سردرد، اضطراب و بی خوابی است. همچنین این گیاه دارای اثرات ضد ویروسی، ضد باکتری و ضد درد است و بر سیستم قلبی- عروقی، سیستم تنفسی و سیستم عصبی مرکزی مؤثر است. از گیاه افدرین برای درمان سرماخوردگی، آنفولانزا و رفع گرفتگی و کیپ شدن بینی و همچنین برونشیت استفاده می شود (5-3).
مکانیسم اثر ارمک – افدرا
این گیاه به مقدار زیادی حاوی آلکالوئید است که مهمترین آن ها با اثرات دارویی شامل افدرین، متانوپرولین (که به مقدار زیاد در میوه، ساقه و ریشه وجود دارد)، سودوافدرین و ترکیبات کینورنات ها است. سایر آلکالوئیدهای این گیاه شامل نورافدرین، نورسودوافدرین، متیل افدرین و متیل سودوافدرین را نام برد (1،2).
فارماکوکینتیک ارمک – افدرا
استفاده از ترکیب افدرین موجود در این گیاه به همراه کافئین در 80 درصد مکمل های طبیعی وجود دارد و تلفیق این دو ترکیب خاصیت گرمازدایی دارد که مصرف انرژی را افزایش می دهد و موجب کاهش وزن می شود. مطالعات ثابت کرده است که افدرین به میزان 20 میلی گرم و کافئین 200 میلی گرم به صورت ترکیبی بر کاهش وزن در افراد چاق مؤثر است. همچنین ثابت شده است که ترکیب افدرین و سودوافدرین این گیاه باعث تحریک گیرنده های آلفا و بتا آدرنرژیک و آزادسازی کاتکول آمین های درون زای سیناپس ها در مغز و قلب می شود. تحقیقات ثابت کرده است که این گیاه دارای اثرات آنتی اکسیدانی است و می تواند LDL- کلسترول را کاهش و سبب افزایش HDL- کلسترول شود. مشخص شده است که پودر این گیاه به عنوان یک کنترل کننده غیرشیمیایی آلودگی افلاتوکسین استفاده می شود. عصاره آبی این گیاه قادر است میزان تکثیر سلول های نرمال ریه را افزایش دهد بنابراین از گیاه افدرین برای ترمیم بافت آسیب دیده ریه استفاده می شود (9-7، 2).
عوارض جانبی ارمک – افدرا
مصرف این گیاه به دلیل اثرات محرک آدرنرژیک آن در بی خوابی منع مصرف دارد.
احتمال احتباس ادرار با مصرف این گیاه وجود دارد
تداخلات دارویی ارمک – افدرا
با توجه به این که آلکالوئیدهای این گیاه موجب افزایش سریع متابولیک می شوند مصرف آن در افراد با پرکاری تیروئید ممنوع می باشد.
افدرین می تواند همراه با مهارکننده های مونوآمین اکسیداز ایجاد سمیت نماید.
افدرین و سودوافدرین با اسیدی کننده های ادراری همچون آمونیوم کلراید سریع تر و همراه با قلیایی کننده های ادراری همچون سدیم بی کربنات کندتر دفع می گردد (1). مصرف همزمان گیاه با داروهای دیگر سبب کاهش اثر دارو به دلیل افزایش قند خون توسط گیاه می شود.
استفاده از گیاه ارمک به طور همزمان با داروهای دیابت تداخل ایجاد می کند. همچنین مصرف آن به طور همزمان می تواند سبب افزایش اثر دارو، تشدید تحریک CNS و افزایش فشار خون و در مواقعی باعث تشنج شود. همچنین مصرف همزمان این گیاه با داروهای متاپروترنول، فنلزین، دگزامتازون، تئوفیلین و اکسی توسین تداخل دارد (6).
هشدار ها ارمک – افدرا
افدرین موجود در این گیاه سمپاتومیمتیک است و بنابراین در موارد افسردگی شدید و تنش های روحی نباید استفاده شود. استفاده از گیاه ارمک در بیماران قلبی، پرفشاری خون و دیابت منع مصرف دارد. استفاده از این گیاه در بزرگ شدن پروستات همراه با احتباس ادراری ممنوع است.از آن جایی که این گیاه حاوی اثرات تحریکی بر سیستم عصبی مرکزی است در شرایط حساسیت به محرک ها منع مصرف دارد. همچنین در افراد با زخم معده استفاده از این گیاه مجاز نیست.مصرف افدرا به دلیل وجود ترکیبات آلکالوئیدی و تحریک رحم در دوران بارداری و همچنین شیردهی منع مصرف دارد.
توصیه های دارویی ارمک – افدرا
منابع
1-Ying-Mei L., Shuenn-Jyi S.H. Determination of ephedrine alkaloids by capillary electrophoresis. Chromatography, 1992, 600 (2): 370-372.
2-Ma G, Bavadekar SA, Davis YM, Lalchandani SG, Nagmani R, Schaneberg BT, et al. Pharmacological effects of ephedrine alkaloids on human alpha(1)- and alpha(2)-adrenergic receptor subtypes. J Pharmacol Exp Ther. 2007;322 (1): 214-21.
3-Powers ME. Ephedra and its application to sport performance: another concern for the athletic trainer? J Athl Train.2001; 36(4): 420-4.
4-Rustaiyan A.H., Javidnia K., Farjam A.H.,Aboee-Mehrizi F., Ezzatzadeh E. Antimicrobial and antioxidant activity of the Ephedra sarcocarpa growing in Iran. Medicinal Plants Research, 2011,5 (17): 4251-4255.
5-Torabzadeh P., Panahi P., Sabokbar A.,Mokhtari A. Antibacterial activity evaluation of Ephedra Major Host acetonic,aqueous and alcoholic extracts against standard strains of E. coli, P. aeruginosa, S. aureus and S. pyogenes. Comparative Pathobiology, 2009, 6(4):91-98.
6- ضیایی، علی،مسگرپور، بیتا (1384). احتیاط مصرف و تداخلات دارویی گیاهان دارویی بر اساس شواهد و مستندات،انتشارات تیمورزاده- نشر طبیب.
7-Lee M, Cheng B, Che C-T, Hsieh D. Cytotoxicity assessment of Ma-huang (Ephedra) under different conditions of preparation. Toxicol Sci. 2000; 56(2): 424-30.
8-Boozer C.N., Daly P.A., Homel P.,Solomon J.L., Blanchard D., Nasser J.A., and et all. (2002), Herbal ephedra/caffeine for weight loss: a 6-month randomized safety and efficacy trial. Obesity, 26: 593-604.
9-Al-Qarawi A.A., Abd Allah E.F., Hashem A. Effect of Ephedra Alata on nucleic acids and nitrogen metabolism of seed borne Aspergillus flavus. Botany,2012, 44(1): 425-428.