قرص سرترالین 

 

نام های  تجاری : زولوفت (ZOLOFT)،  آسنترا (Asentra) سرترالین

سرترالین متعلق به یک گروه از داروهاست که به عنوان مهارکننده های بازجذب سروتونین (SSRI ها) شناخته میشوند. آسنترا (سرترالین) باعث افزایش فعالیت ماده شیمیایی سروتونین در مغز می شود.

قرص سرترالین برای چیست

از داروی سرترالین یا آسنترا برای درمان اختلالت گوناگونی استفاده می شود. از جمله برای درمان افسردگی، حملات هراس یا پانیک، اختلال خود زشت پنداری اختلال وسواس فکری عملی (OCD) ، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اختلال اضطراب اجتماعی (ترس اجتماعی یا SAD)،  انزال زودرس، شکل شدید سندرم قبل از قاعدگی (اختلال دیسفریک قبل از قاعدگی یا PMDD) و بهبود شرایط اعتماد به نفس در فرد.

قرص سرترالین برای افسردگی

تحقیقاتی که تا به امروز انجام شده اند نشان داده اند که در شش هفته ابتدایی مصرف قرص سرترالین برای درمان افسردگی، بیمار هیچ نشانه ای از کاهش علائم افسردگی را تجربه نخواهد کرد. میانگین نمرات 9-PHQ برای افرادی که از این دارو استفاده می کردند، و افرادی که از سرترالین استفاده نمی کردند بسیار به هم نزدیک است.

اما همین تحقیقات اثبات کردند که مصرف مداوم سرترالین به صورت منظم می تواند با گذشت زمان باعث کم شدن اضطراب در فرد شده و کیفیت روند تفکر را در بیمار بالا ببرد. اتفاقی که نهایتا موجب بهبود کیفیت زندگی فرد می شود.

هر چند با این وجود بیشتر افرادی که از این دارو استفاده کرده اند گزارش داده اند که سرترالین بیشتر از کاهش علائم افسردگی، برای درمان اضظراب موثر است. به صورت کلی چنانچه می خواهید از مصرف سرترالین برای درمان افسردگی نتیجه بگیرید، باید به صورت مداوم، و برای مدت زمان طولانی از آن استفاده کنید.

سرترالین برای وسواس فکری

از سرترالین برای درمان اختلاس وسواس فکری-عملی یا همان OCD در بزرگسالان و کودکان نیز استفاده می شود. گرچه داروی دیگری به نام کلومیپرامین نیز برای کاهش علائم وسواس فکری موثر است، اما بیماران اغلب با مصرف سرترالین راحت تر هستند.

به صورت کلی دوز مورد نیاز سرترالین برای درمان وسواس فکری-عملی از دوز این دارو برای درمان افسردگی بیشتر است. همچنین اثرگذاری سرترالین برای درمان OCD نیز کندتر از زمان مصرف افسردگی نتیجه می دهد.

درمان اختلال هراس با سرترالین

اختلال هراس یا حملات پانیک را نیز می توان با کمک سرترالین کنترل کرد. تحقیقات انجام شده نشان داده اند که اثرگذاری سرترالین برای درمان اختلال هراس از دارونماها بهتر بوده است. طبق این تحقیقات حدود 80 درصد از بیمارانی که از سرترالین استفاده کرده اند موفق به درمان و کنترل اختلال هراس خود شده اند.

سرترالین برای درمان هراس اجتماعی

برای درمان اختلال هراس احتماعی باید با دوز بالاتر و به مدت بیشتری از سرترالین استفاده کنید. تحقیقات نشان داده اند که اثرگذاری این دارو برای درمان هراس اجتماعی از هفته ششم بعد از مصرف آغاز شده و تا هفته دوازدهم به تدریج افزایش می یابد.

سرترالین به واسطه کنترل هراس و بهبود پارامترهای فیزیکی این عارضه مانند سرخ شدن صورت یا افزایش ضربان قلب، می تواند اثرات خوبی در کاهش اضطراب و هراس اجتماعی داشته باشد.

درمان اضطراب با سرترالین

به صورت کلی بیشترین مصرف سرترالین برای کنترل و درمان اضطراب است. اصولا بقیه اثرات این دارو ناشی از تأثیری است که بر روی کنترل اضطراب می گذارد. سرترالین همانطور که اشاره کردیم دارویی برای کنترل سطح سروتونین داخل مغز است و می تواند آرامش خیال و آسودگی بیشتری برای بیماران به همراه داشته باشد.

مصرف سرترالین برای سندرم قبل از قاعدگی

داروهای گروه SSRI که سرترالین از جمله آنها است، می توانند علائم سندروم پیش از قاعدگی را درمان کنند. طبق آمار به دست آمده بین 50 تا 60 درصد از خانم هایی که برای درمان این سندروم از داروی سرترالین استفاده کرده اند از آن نتیجه گرفته اند.

سرترالین برای زودانزالی

تحقیقات انجام شده نشان داده اند مصرف قرص سرترالین می تواند باعث کنترل زود انزالی در مردان شود. اما برخلاف داروهای زوداثر، و بر عکس داروهایی مانند ویاگرا، تنها در صورت مصرف مداوم و طولانی مدت سرترالین، می توانید شاهد اثرگذاری آن روی زودانزالی باشید. دوز مناسب برای این کاربرد را پزشک متخصص تعیین خواهد کرد.

دیگر فواید سرترالین

این دارو ممکن است باعث بهبود خلق و خو ، خواب ، اشتها و سطح انرژی و ممکن است در بازگرداندن علاقه شما به زندگی روزمره کمک کند.

ممکن است ترس ، اضطراب ، افکار ناخواسته و تعداد حملات وحشت را کاهش دهد.

همچنین ممکن است میل به انجام کارهای مکرر (اجباری مانند شستن دست ، شمارش و چک کردن) را که در زندگی روزمره اختلال ایجاد می کند ، کاهش دهد.

نحوه مصرف قرص سرترالین

تهیه و مصرف داروی سرترالین الزما باید با دستور پزشک انجام شود. پیش از مصرف دارو بروشور مربوط به اطلاعات قرص را که در جعبه آن وجود دارد با دقت مطالعه کنید.

مصرف سرترالین باید همراه غذا، یا بعد از خوردن غذا باشد. دقت داشته باشید که سرترالین را با معده خالی مصرف نکنید. دفعات مصرف این دارو به صورت معمول یکبار در روز است که بهتر است در هنگام صبح(بعد از صبحانه) یا در شب (بعد از شام) مصرف شود.

از آنجایی که باید برای مدتی طولانی از این دارو استفاده کنید تا نتیجه آن را ببینید، بهتر است حتما مصرف دارو را طبق تجویز و دستور پزشک انجام دهید. چنانچه سرترالین به صورت نامنظم مصرف شود، اثرگذاری آن کاهش پیدا می کند.

سرترالین و قلب

طبق تحقیقاتی که روی بیماران 20 تا 60 سال انجام گرفته است، مشخص شده که داروهای ضد افسردگی گروه SSRI، که سرترالین از جمله آنها است، هیچ اثر مخربی بر روی افزایش خطر سکته قلبی یا بروز اختلال در ریتم قلبی نداشته اند.

این در حالی است که در بسیاری از بیمارانی که از سرترالین استفاده می کنند، خطر حمله قلبی کاهش پیدا می کند.

 

---

قبل از استفاده از سرترالین (آسنترا)

 

در تصمیم به استفاده ازدارو ، خطرات ناشی از مصرف دارو باید در برابر خوبیهای آن به دقت سنجیده شود که این کاربراساس تصمیم شما و پزشک شما خواهد بود. برای این دارو ، موارد زیر باید در نظر گرفته شود :

آلرژی

اگر شما تا کنون هر گونه واکنش غیرعادی یا آلرژیک به این دارو یا هر داروی دیگری داشته اید موضوع را با پزشکتان در میان بگذارید . اگر شما نوع دیگری از آلرژی ها، مانند آلرژی به مواد غذایی، رنگ ، مواد نگهدارنده، و یا حیوانات دارید حتما به پزشکتان اطلاع دهید.

کودکان

مطالعات مناسب و کامل در رابطه با اثرات سرترالین در کودکان انجام نشده است . ایمنی و اثر بخشی آن در کودکان کوچکتر از 6 سال  نامعلوم است.

افراد مسن

افراد مسن ممکن است به اثرات این دارو نسبت به بزرگسالان جوان حساس ترباشند و بیشتراحتمال دارد که دچارهیپوناترمی (کمبود سدیم در خون)شوند که نیاز به تنظیم دوزو گاهی شروع دارو در بیمارستان دارد.

بارداری

رده C (مطالعات کافی در زنان باردار انجام نشده است).

تغذیه با شیر مادر

مطالعات انجام شده در زنان نشان می دهد که این دارو خطر بسیار اندکی برای نوزاد ، زمانی که در طول تغذیه با شیر مادر استفاده می شود دارد.

---

تداخلات دارویی سرترالین

 

اگر چه برخی از داروها را نمی توان با هم استفاده نمود، در موارد دیگری داروهای مختلف ممکن است با هم استفاده می شود حتی ممکن است مصرف همزمان چند دارو بسیار مفیدتر از مجموع اثرات هر دارو باشد.

استفاده از سرترالین با هر یک از داروهای زیر توصیه نمی شود

منع مطلق مصرف سرترالین با داروهای زیر وجود دارد:

( گاهی خیلی یندرت پزشک شما ممکن است تصمیم بگیرد که درمان را همزمان با دارویی از رده زیر نیز تجویز نماید):

• الیگلوستات
• فلیبانسرین
• ایزوکاربوکسازید
• لومیتاپید
• لونافارنیب
• فنل زین
• پیموزید
• پروکاربازین
• سلژلین
• تیوریدازین
• ترانیل سیپرومین

---

منع نسبی: مصرف همزمان سرترالین با داروهای زیر منع نسبی دارد:

• آلفنتانیل
• آمیتریپتیلین
• آموکساپین
• آپالوتامید
• اواپریتینیب
• آکیتینیب
• بوزوتینیب
• بوسپیرون
• سیتالوپرام
• کلومیپرامین
• سیکلوبنزاپرین
• داکومیتینیب
• دسیپرامین
• دزونلافاکسین
• دکسترومتورفان
• دوفتیلید
• دولاسترون
• دوزولپین
• داکسپین
• دولوکستین
• الیگلوستات
• اسکیتالوپرام
• فدراتینیب
• فنتانیل
• فنتانیل داخل بینی
• ترانس پوستی فنتانیل
• تراریخته فنتانیل
• فلوکستین
• فلووکسامین
• گیلتریتینیب
• گرانیسترون
• هیدرومورفون
• سولفات هیدروکسی کلروکین
• ایبروتینیب
• ایمی پرامین
• ایرینوتکان
• ایوابرادین
• ایووسیدنیب
• لفامولین
• لمبه
• لوومیلناسیپران
• لینزولید
• لوفپرامین
• لورکاسرین
• لوربیندکتین
• ماکیمورلین
• ماپروتیلین
• مفلوکین
• مپریدین
• آبی متیلن
• متوکلوپرامید
• متوکلوپرامید داخل بینی
• میدازولام داخل بینی
• مورفین
• نالوکسگل
  نفازودون
• نراتینیب
• نورتریپتیلین
• اولاپاریب
• اوندانسترون
• اوزانیمود
• پالونوسترون
• پاروکستین
• پمیگاتینیب
• پکسیدارتینیب
• فنترمین
• پروتریپتیلین
• راساژیلین
• رمی فنتانیل
• ریبوسیلیب
• ترانس پوستی سلژیلین
• سلومتینیب
• گیاه مخمر سنت جان
• سوفنتانیل
• تیوریدازین
• ترازودون
• تریمیپرامین
• ونلافاکسین
• ویلازودون
• ورتیوكستین
• وارفارین

---

در صورت مصرف سرترالین، پزشکتان را حتما از بیماریهای طبی تان آگاه کنید ؛

• اختلال دوقطبی ( اختلال خلق و خوی بصورت شادی و افسردگی یک در میان )
• مشکلات خونریزی دهنده
• دیابت
• هیپوناترمی ( کمبود سدیم در خون )
• شیدایی یا جنون خفیف
• پورپورا ( تغییر رنگ پوست متمایل به رنگ ارغوانی یا قرمز مایل به قهوه ای)
• تشنج (استفاده با احتیاط ) ممکن است این دارو شرایط را بدتر کند.
• بیماری های موثر بر سوخت و ساز بدن یا بیماری های مربوط به گردش خون.
• سابقه اخیرحمله قلبی
• بیماری های قلبی (اثرات احتمالی سرترالین در بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی هنوز به خوبی شناخته شده نیست).
• در بیماری کبد با احتیاط استفاده کنید . اثرات آن ممکن است به دلیل حذف کندتر دارو از بدن افزایش یابد.

عوارض جانبی سرترالین

هر دارویی ممکن است درکنار عوارض سودمند،برخی عوارض جانبی داشته باشد که از میان اینها برخی عوارض جانبی مهمترند:

اگر هر یک از عوارض زیر رخ داد موضوع را با پزشکتان در میان بگذارید

---

عوارض شایع تر سرترالین

 

• بیخوابی یا خواب آلودگی
• درد و سوزش معده
• کاهش اشتها و کاهش وزن
• اضطراب
• تغییرات مختصری در دید
• کاهش میل جنسی
• عدم تخلیه مایع منی (در مردان)

---

عوارض کمتر شایع یا نادر

 

• واکنش های شدید
• حساسیت به لمس پستان و یا بزرگ شدن آن
• گیجی
• تشنج
• اسهال
• خواب آلودگی
• خشکی دهان
• صحبت کردن سریع و هیجان زده و احساساتی و یا انجام اقداماتی خارج از کنترل!
• ضربان قلب سریع ، تپش قلب ، ضربان نامنظم، و یا آهسته
• تب
• ناتوانی در نشستن هنوز
• افزایش حرکات بدن
• افزایش تعریق
• افزایش تشنگی
• فقدان انرژی
• از دست دادن کنترل مثانه
• تغییرات رفتاری
• اسپاسم عضلات و یا حرکات تند و سریع و پرشی دست وپا
• خون دماغ
• ضربان قلب تند
• لکه های قرمز یا بنفش بر روی پوست
• لرز
• بثورات پوستی ، کهیر، یا خارش
• از دست دادن ناگهانی هوشیاری
• ترشح غیر معمول از شیر ( در زنان )
• درد شکمی یا معده
• خونریزی لثه
• کوری
• تاول ، پوست کندن ، یا شل شدن پوست
• نفخ
• وجود خون در ادرار
•  مدفوع قیری رنگ یا سفید
• کوری رنگ آبی زرد
• تاری دید
• درد یا ناراحتی در قفسه سینه
• لرز
• مدفوع به رنگ خاک رس
• اغماء
• سرفه و خشونت صدا
• ادرار تیره
• کاهش حجم ده ادرار
• کاهش بینایی
• خلق افسرده
• مشکل تنفسی
• مشکل صحبت کردن
• دشواری در بلع
• سرازیر شدن آب دهان
• خشکی پوست و مو
• درد چشم
• غش
• احساس سرما
• احساس ناراحتی
• احساس  اینکه دیگران در حال تماشای شما و یا کنترل رفتار شما هستند
• احساس این که که دیگران می توانند افکار خود را بشنود
• احساس دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارد
• احساس عمومی ناراحتی ، بیماری، خستگی، یا ضعف
• ریزش مو
• تب بالا
• فشار خون بالا یا پایین
• خشونت صدا
• خصومت و زود عصبانی شدن
• افزایش زمان لخته شدن
• سوء هاضمه
• التهاب مفاصل
• کج خلقی
• درد مفاصل و عضلات
• تورم در صورت، پلک ها ، لب ها، زبان، گلو، دستها، پاها، ساق پا، یا اندام های جنسی
• بی حالی
• سبکی سر
• از دست دادن اشتها
• از دست دادن کنترل تعادل
• از دست دادن کنترل مثانه
• درد پهلو یا پشت کمتر
• درد های عضلانی
• گرفتگی عضلانی و خشکی
• لرزش عضلانی ، حرکات تند و سریع ، یا خشکی بدن
• کشش عضلات
• دردناک بودن یا اشکال در ادرار کردن
• درد در معده یا شکم ، احتمالا با انتشار به پشت
• پوست رنگ پریده
• پف کردگی و تورم پلک ها و اطراف چشم ، صورت، لب ها، زبان یا
• افزایش وزن سریع
• جوش زدن
• پوست قرمز ضایعات  پوستی قرمز با یک مرکز بنفش
• قرمزی و تحریک چشم
• قرمزی، درد، یا خارش پوست
• درد در قسمت فوقانی شکم یا معده واحساس پری
• خلق و خوی تند یا تغییرات رفتاری

نترسید! قرار نیست این عوارض در همه اتفاق بیوفتد! اینها عوارض ناشایع مصرف سرترالین هستند!

---

اگر دچار این عوارض شدید بلافاصله مصرف دارو را متوقف کنید و به پزشکتان اطلاع دهید :

• احساس شوک الکتریکی
• عدم تخلیه مایع منی (در مردان)
• احساس حرکت خود و یا محیط اطراف بصورت دائم
• مشکل راه رفتن و اختلال تعادل

---

 

دکتر مصطفی امیری متخصص مغز و اعصاب (بورد تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی تهران) و تهیه کننده دوره درمان افسردگی بدون دارو