آریتمی‌های قلبی، به عنوان یکی از مسائل پزشکی مهم، همواره توجه پزشکان را به خود جلب کرده‌اند. این بیماری به دلیل عدم تنظیم صحیح ضربان قلب، می‌تواند عوارض جدی برای سلامتی فرد ایجاد کند. یکی از انواع آریتمی‌های قلبی، آریتمی نامنظم قلبی است که با تغییرات نامطلوب در فعالیت الکتریکی قلب همراه است و می‌تواند به طور مستقیم بر عملکرد قلب و در نتیجه بر کیفیت زندگی فرد تاثیرگذار باشد. قرص فلکاینید برای درمان آریتمی‌های قلبی، به ویژه آریتمی‌های نامنظم مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه به برخی از موارد مصرف، نحوه مصرف، اشکال دارویی و… داروی Flecainide خواهیم پرداخت؛

اشکال دارویی فلکاینید

1. قرص: 50 میلی گرم، 100 میلی گرم، 150 میلی گرم

موارد مصرف داروی فلکاینید

داروی فلکاینید برای درمان انواع خاصی از ضربان قلب نامنظم جدی (احتمالاً کشنده) (مانند تاکی کاردی بطنی پایدار و تاکی کاردی فوق بطنی حمله‌ای) استفاده می‌شود. این دارو برای بازگرداندن ریتم طبیعی قلب و حفظ ضربان قلب منظم و ثابت استفاده می‌شود. همچنین برای جلوگیری از بازگشت انواع خاصی از ضربان نامنظم قلب (مانند فیبریلاسیون دهلیزی) دارای کاربرد است. فلکاینید به عنوان یک داروی ضد آریتمی شناخته می‌شود که با مسدود کردن سیگنال‌های الکتریکی خاصی در قلب که می‌توانند باعث ضربان قلب نامنظم شوند، کار می‌کند. درمان ضربان قلب نامنظم می‌تواند خطر لخته شدن خون را کاهش دهد و این اثر می‌تواند خطر حمله قلبی یا سکته را کاهش دهد.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Flecainide

مکانیسم عمل داروی فلکاینید کلاس IC ضد دیس ریتمیک؛ با تغییر انتقال یون در غشاها، هدایت در بافت قلب را کند می‌کند و باعث طولانی شدن جزئی دوره‌های نسوز، کاهش سرعت افزایش پتانسیل عمل بدون تأثیر بر مدت زمان آن می‌شود. بی‌حس‌کننده موضعی و اثرات اینوتروپیک منفی متوسط است. جذب با فراهمی زیستی 85-90٪ و حداکثر زمان پلاسما 2-3 ساعت می‌باشد. این دارو تحت تبدیل زیستی گسترده به 2 متابولیت اصلی و چند متابولیت فرعی قرار می‌گیرد. همچنین، در معرض پلی مورفیسم ژنتیکی؛ R-انانتیومر توسط CYP2D6 کبدی متابولیزه می‌شود. دفع با ادرار بسیار قلیایی (PH> 8) بسیار کندتر است، که ممکن است در شرایط نادر (مانند اسیدوز توبولار کلیوی، رژیم گیاهخواری سخت) رخ دهد.

مشکلات قلبی متداول  و چگونگی حل آنها

مقدار مصرف قرص Flecainide

داروی فلکاینید (Flecainide) را به صورت خوراکی با یا بدون غذا طبق دستور پزشک خود معمولاً دو بار در روز مصرف کنید. دوز بر اساس سن، وضعیت پزشکی، پاسخ به درمان و سایر داروهایی است که ممکن است مصرف کنید. بدون هماهنگی با پزشک دوز مصرفی خود را افزایش، کاهش یا قطع نکنید. افزایش دوز مصرفی بدون هماهنگی با پزشک تاثیری بر روند بهبودی شما نداشته و تنها سبب عوارض جانبی خواهد شد. برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در ساعات معینی مصرف کنید. اگر وضعیت شما بهبود نیافت یا بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید.

نحوه مصرف داروی فلکاینید

1. این دارو برای آریتمی (PSVT و فیبریلاسیون دهلیزی حمله‌ای) 50 میلی گرم به صورت خوراکی استفاده می‌شود که ممکن است 50 میلی گرم هر 4 روز افزایش یابد. همچنین دوز پیشنهادی برای آریتمی (VT پایدار) 100 میلی گرم به صورت خوراکی است که ممکن است 50 میلی گرم هر 4 روز افزایش یابد.
2. سطح پلاسمایی حالت پایدار به مدت 3-5 روز به دست نمی‌آید، بنابراین افزایش دوز نباید کمتر از هر 4 روز انجام شود. دوز بارگیری به دلیل افزایش بروز حوادث پیش آریتمی و CHF توصیه نمی‌شود.
3. بیمارانی که نسبت به دوز BID تحمل ندارند ممکن است به دوز 8 ساعته نیاز داشته باشند. هنگامی که کنترل کافی آریتمی به دست آمد، ممکن است دوز را کاهش دهد، مشروط بر اینکه اثربخشی از بین نرود.
4. پس از 5 دوز در حالت پایدار، ECG را پس از شروع یا تغییر دوز دریافت کنید. 1 ساعت قبل از مصرف، سطح فلکائینید پلاسما را به دست آورید.
5. در صورت تجویز همزمان با آمیودارون، دوز فلکاینید را تا 50 درصد کاهش دهید و به دقت کنترل کنید. هنگام تغییر از یک ضد آریتمی دیگر به فلکاینید، قبل از شروع اجازه دهید تا نیمه عمر پلاسما بیش از 2-4 سپری شود. اگر قطع داروی قبلی ممکن است باعث ایجاد آریتمی‌های تهدید کننده زندگی شود، بستری شدن بیمار را در نظر بگیرید.

موارد احتیاط

قبل از مصرف داروی فلکاینید، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات کلیوی، مشکلات کبدی، سایر مشکلات قلبی (مانند حمله قلبی قبلی، ضربان ساز قلب)، مشکلات گوارشی (زخم یا خونریزی در معده و روده) و… با پزشک در رابطه با خطرات دارو مشورت کنید. این دارو ممکن است به شیر مادر منتقل شود و تاثیرات منفی بر روی نوزاد داشته باشد.

مصرف داروی فلکاینید (Flecainide) در برخی بیماران سبب گیجی و خواب آلودگی شده است. در صورت بروز، از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری بالایی دارند، خودداری کنید. طولانی شدن QT به ندرت می‌تواند باعث ضربان قلب سریع یا نامنظم جدی (به ندرت کشنده) و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید، غش) شود که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند. خطر طولانی شدن QT ممکن است در صورت داشتن شرایط پزشکی خاص یا سایر موارد مصرف افزایش یابد. سطوح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد.

موارد هشدار داروی فلکاینید

1. این دارو در فیبریلاسیون دهلیزی، CHF، افت فشار خون، HTN، بیماران پس از MI، سالمندان، حوادث پروآریتمی، نارسایی کبدی یا کلیه، سندرم سینوس بیمار و… باید با احتیاط مصرف شود.
2. مصرف داروی فلکاینید ممکن است هدایت قلبی را کند کند تا باعث افزایش وابسته به دوز در فواصل PR، QRS و QT شود. مدیریت بیمار با کمترین دوز موثر را در نظر داشته باشید.
3. این دارو باعث افزایش مرگ و میر در دوره پس از AMI، همچنین با فیبریلاسیون مزمن دهلیزی می‌شود.
4. مصرف فلکاینید ممکن است با افزایش آستانه‌های ضربان قلب یا سرکوب ریتم‌های فرار بطنی، ضربان‌ساز آندوکاردیال را به‌طور برگشت‌پذیر تحت تأثیر قرار دهد. به بیمارانی با آستانه های ضعیف موجود یا ضربان سازهای غیرقابل برنامه ریزی تجویز نکنید، مگر اینکه امداد و نجات ضربان مناسب در دسترس باشد.
5. قبل از شروع درمان، عدم تعادل الکترولیتی، به ویژه هیپومنیزیمی یا هیپوکالمی را اصلاح کنید. همچنین، در بیماران مبتلا به HF یا بیماری ساختاری قلب باید از فلکائینید اجتناب شود.

موارد منع مصرف داروی فلکاینید

1. حساسیت مفرط
2. بلوک AV درجه 2 یا 3، بلوک شاخه سمت راست در صورت همراهی با نیم بلوک چپ (بلوک دوفاسیکولار)، مگر اینکه پیس میکر برای حفظ ریتم قلبی وجود داشته باشد. بلافاصله درمان را قطع کنید.

خطر مرگ و میز ناشی از قرص فلکاینید

1. مرگ و میر بیش از حد یا ایست قلبی غیرکشنده (7.7%) با انکاینید یا قرص فلکاینید در مقایسه با دارونما (3%) نشان داده شده است. این یک مطالعه طولانی‌مدت، چند مرکزی، تصادفی و دوسوکور در بیماران مبتلا به آریتمی‌های بطنی بدون علامت و غیرتهدیدکننده زندگی بود که قبلاً MI> 6 روز اما کمتر از 2 سال داشتند.
2. کاربرد نتایج برای سایر جمعیت‌ها نامشخص است. استفاده از داروهای ضد آریتمی کلاس IC فقط برای آریتمی‌های بطنی تهدید کننده حیات است.
3. با توجه به خواص شناخته شده پرو آریتمی فلکاینید (Flecainide) و عدم وجود شواهدی مبنی بر بهبود بقای داروهای ضد آریتمی، استفاده از این دارو باید در بیماران مبتلا به آریتمی‌های بطنی تهدید کننده حیات محدود شود.

عوارض قرص فلکاینید (Flecainide)

سرگیجه، مشکلات بینایی (مانند تاری دید، مشکلات تمرکز، دیدن نقاط)، سردرد، حالت تهوع، لرزش، خستگی یا ضعف برخی از عوارض جانبی قرص فلکاینید می‌باشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. برخی از عوارض جانبی جدی این دارو شامل علائم جدید یا بدتر شدن نارسایی قلبی (مانند تنگی نفس، تورم مچ پا)، خستگی غیرعادی، ضربان قلب نامنظم، سرگیجه شدید، غش و… می‌باشد. در ادامه به برخی از عوارض جانبی داروی فلکاینید خواهیم پرداخت؛

1. اختلالات بینایی (5-16%)
2. سرگیجه (10-19%)
3. ادم (1-4%)
4. تپش قلب (2-7%)
5. خستگی (3-8٪)
6. لرزش (2-5%)
7. حالت تهوع (5-9%)
8. درد قفسه سینه (1-5%)
9. تنگی نفس (5-10%)
10. ضعف و تب (1-3%)
11. استفراغ و اسهال (1-3%)
12. گرگرفتگی (1-3%)
13. سرگیجه (1-3%)
14. خواب آلودگی (1-3%)
15. اضطراب و بی خوابی (1-3%)
16. افسردگی (1-3%)

تداخل دارویی قرص فلکاینید

1. تداخلات رده X (پرهیز): آسوناپرویر، فکسینیدازول، فوسامپرناویر، پیموزاید، ریتوناویر، تیپراناویر
2. کاهش اثرات فلکاینید توسط داروها: اتراویرین، پگ اینترفرون آلفا-2b، سدیم بی‌کربنات، تنباکو (دود کردن)
3. افزایش اثرات داروها توسط قرص فلکاینید: دیگوکسین، دمپریدون، هالوپریدول، لاکوزامید، اندانسترون، پنتامیدین (سیستمیک)، پیندولول، داروهای ضدافسردگی طولانی کننده QT (با خطر متوسط)، داروهای ضد سایکوز طولانی کننده QT (با خطر متوسط)، داروهای آنتی آریتمی کلاس IC طولانی کننده QT (با خطر متوسط)، مهارکننده‌های کیناز طولانی کننده QT (با خطر متوسط)، مهارکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4 طولانی کننده QT (با خطر متوسط)
4. افزایش اثرات قرص فلکاینید توسط داروها: آمیودارون، آمیسولپرید (خوراکی)، فرآورده‌های ترکیبی ضدویروس هپاتیت سی، آسوناپرویر، مهارکننده‌های کربنیک انهیدراز، کوبیسیستات، مهارکننده‌های متوسط و قوی CYP2D6، فکسینیدازول، فوسامپرناویر، لومفانترین، میرابگرون، پگ اینترفرون آلفا-2b، پیموزاید، داروهای طولانی کننده QT (با بالاترین خطر)، داروهای متفرقه طولانی کننده QT (با خطر متوسط)، آنتی‌بیوتیک‌های کینولونی طولانی کننده QT (با خطر متوسط)، ریتوناویر، سیمپرویر، سدیم بی‌کربنات، سدیم لاکتات، تیپراناویر، ترومتامین، وراپامیل

مصرف قرص فلکاینید (Flecainide) در دوران بارداری و شیردهی

مصرف قرص فلکاینید در دوران بارداری باید با احتیاط فراوان و فقط تحت نظر پزشک متخصص انجام شود. این دارو در دسته بندی داروهای گروه C قرار دارد، به این معنی که مطالعات حیوانی نشان دهنده اثرات بر جنین بوده است، اما مطالعات کافی در زنان باردار وجود ندارد. در صورت بارداری یا قصد باردار شدن، حتماً قبل از مصرف قرص فلکاینید با پزشک خود مشورت کنید. پزشک شما با توجه به شرایط شما، بهترین راهکار درمانی را برای شما تجویز خواهد کرد.

شرایط نگهداری داروی Flecainide

قرص فلکاینید (Flecainide) باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.